TKY, dinamizme sahip, karmaşık bir örgütleme gösteren toplumsal ve kültürel yapının başta ekonomik aktiviteler olmak üzere her alanda insanların (müşterilerin) tatmin edilmesini amaçlayan bir stratejidir. Salt ‘mükemmellik’ anlamına gelmeyen, fakat böyle bir yaklaşımla yola çıkan TKY, günümüzde sanayi alanında hedeflenen sıfır hata ereğini de aşarak ‘sürekli iyileştirme’ kavramını esas almıştır (Yahyagil, 1998:40)
Değişim süreci içnde zorlaşan rekabet koşulları tüketici egemenliği karşısında hayatta kalmak ve rekabette başarılı olmak isteyen firmaların yönetim anlayışı değişikliğini ifade eden TKY’ nin, başarılı sonuçlarla kendisini kanıtlayarak günümüzde en iyi yönetim tarzı olarak kabul edilmesi, hatta 1970’lerde başlayıp günümüze kadar süren, geleceğe de uzanacağının belirtilerini veren dönemin, yönetim bilimi tarihine Toplam kalite dönemi olarak geçeceğinin ileri sürülmesi, bu yeni anlayışın ilgi odağı haline gelmesine neden olmaktadır. Gördüğü bu ilgiyi, ‘rekabet gücünün, müşterinin ihtiyaçlarını tatmin ederek korunabileceği’ düşüncesine dayanan felsefesine ve bu felsefeyi hayata geçiren yaklaşımlarına borçludur. Müşteri ihtiyaçlarının tatmin edilmesi için ise, değişim dinamiklerinin izlenmesi, başka bir deyişle ortamın sürekli olarak koklanması ve nabzının tutulması amacını güden bir yaklaşım içinde olması gerekir.’müşteri odaklı (veya yönelik) olma’ kavramıyla ifade edilen bu yaklaşım TKY’ nin temelini oluşturan en önemli ayaktır.(Yenersoy Erdoğan, 1998:96)
Juran, Ishikawa ve Deming gibi yazarların bakış açılarına göre, bir organizasyonun temel amacı, çevresindeki toplumun istikrarına katkıda bulunabilmek, müşteriye yararlı ürün ve hizmetler üretebilmek ve organizasyonun mensuplarına tatmin ve gelişme sağlayacak bir oluşturabilmek için varlığını sürdürmektir (Hardjono ve diğerleri, 1997.29)
Kısaca TKY’ nin temeli, üstün nitelikli mal ve hizmetlerin üretilmesiyle, müşteri memnuniyetinin sağlanarak rekabet üstünlüğü elde etmeye dayanmaktadır.
TKT’ nin diğer yönetim sistemlerinden olan en önemli farkı, her çeşit organizasyonu daha mükemmele götürebilecek bir yönetim sistemi olarak evrensel bir kabul bulmasıdır. Bu kabulün altında yatan en önemli neden, kurumların ihtiyaçlarını, geleneksel yaklaşımlardan çok farklı bir boyutta değerlendirerek oluşturduğu sentezi yaratan düşünce tarzı, yani felsefedir. (Yenersoy, 1997:35). Toplam kalite yaklaşımının temelinde daha iyi arama süreci yer alır. Yani toplam kalite bir kez mükemmelin aranması ve bulunması ile tamamlanan bir süreç değildir. Bu nedenle mükemmelin aranması sonlu bir süreçken daha iyinin aranması sürekli bir süreçtir. (MEB,2001c:46)
Toplam kalite felsefesine göre, kalite herkesin işidir, yani tüm örgütün kalitesidir. Bu yeni felsefe müşteri ihtiyaçlarının ve beklentilerinin hızlı, sürekli ve hatasız olarak tüm çalışanların katkılarıyla uygun bir maliyetle karşılanmasını amaçlamaktadır (Ersen, 1997:21-23)
TKY; sürekli gelişmeyi ve rekabet avantajını sağlamak için bütünleşik bir yaklaşımı kullanan topyekün bir kültürün içine yayılan bir felsefedir. Çünkü TKY’ nin ilgilendiği nokta, hem geniş tabanlı hem de uzun vadeli bir perspektiftir. Diğer bir deyişle, kademe farkı gözetmeksizin tüm çalışanların , fikrini ve önerilerini rahatça söyleyebileceği yönetime ve yönetimin alacağı kararlara katılabileceği bir ortam yaratılmasıdır. TKY değişim için dizayn edilmiştir. TKY kurallar ve araçlardan oluşan statik bir sistem deyil, işin yapılması ile ilgili bir düşünce şekli ve yönetim felsefesidir. TKY, kısa vadede işletmeleri başarıya ulaştıracak bir reçete olmamakla beraber, uygulama kararı alınamayacak kadarda zor bir uygulama yada yönetim felsefesi değildir. (Kovancı, 2001:14-15)
TKY güçlü bir yönetim paketi olup sadece sözde kalan bir felsefe değildir. Pratikte de uygulanmaktadır. Bu yöntemde üç unsur bulunmaktadır. Birincisi; işe ilişkin mantıksal bir düşünce biçimi geliştirmek, ikincisi, kaliteyi geliştirmek için çalışanları motive etmek, üçüncüsü ise pazarlama şansını artırıcı bir şirket kültürü meydana getirmektir. TKY’ nin felsefesi; gelişme ve yeni buluşlar için tüm çalışanların, analiz problem çözme ve karar verme tekniklerinin sistematik bir biçimde kullanılmasına dayanmaktadır. (Takan, 2000:41)
TKY bir işletmenin bütün çalışanlarını, tedarikçilerini ve dağıtım kanallarını kapsayan faaliyetlerin, müşterilerin ihtiyaç ve mantıklı beklentilerini tam, sürekli ve en ekonomik şekilde karşılamak amacıyla planlanması ve uygulanmasını sağlayan bir yönetim felsefesidir(Kovancı, 2001:16).
TKY yönetimi felsefesi istatistiki düşünce sistemini baz almakta verilerden üretilen bilgilere sistematik bir yapıda planlamadan başlayarak üretime kadar var olan bir süreç içerisinde ölçme ve kıyaslamalarla değerlendirerek uygulamaya geçmektir (Çoruh, 1994:1)
TKY, Aristo’dan beri üzerinde tartışılan, insanın iyi olması, iyi olanı seçmesi ve farklı düşüncelere önem vermesi, yeni şeyler öğrenerek sürekli gelişmesi gibi temel kavramlarla ilgilidir (Hergüner, 1998:13). Yalnız bugünü değil yarını da mükemmelleştirmek için her alandaki eğitimin kalitesini artırmak gerekir (Erşen, 1999:329).
Toplam Kalite Yönetiminde Kavram Yanılgıları
Tony Buzan 1997 yılında ‘Amerika Management Review’ Dergisi için yaptığı röportajında; iş dünyasına, tüm dünya şirketlerinde uygulanan kalite yönetiminin %80’ nin başarısızlıkla sonuçlandığını vurguluyor. Uygulanmasının yaygınlaşmasına parelel olarak TKY, bugün bazı kavram yanılgıları ve farklı yaklaşımlardan kaynaklanan sonuçlarla bundan sonra uygulamaya geçmeyi planlayan kurumlar için doğru felsefe olmama durumau ile karşı karşıya kalmıştır. Aslında ‘ TKY budur, şudur, ama bu değildir’ gibi çok kesin yargılarla tanımlamalar yapılması çok gerçekçi olmayabilir.elbette ki belirli temel esas ve yaklaşımlar üzerine kurulu, belirli prensip uygulamalarına sahip ve belirli değerlendirme ölçüleri olan bir sistemdi ancak, kendi içinde de değişimini ve gelişimini sürekli sürdürüyor olması uygulamalarında bazı yanılgıların kaynaklanmasına sebep olmaktadır. Bu yüzden son birkaç yıldır, ülkemizde bu felsefenin temsilcisi ve uygulayıcısı olan kişiler değişik yayın organları aracılığıyla bu yanılgıların giderilmesine çalışmaktadır. Söz konusu olan bu yanılgıları şöyle özetlemek mümkündür.(Arkun, 1998: 252-253)
- TKY, bir akım,moda, belgelendirme veya bir ödül değildir.Ülkemizde daha eski bir geçmişe sahip olan ISO kalite güvence Sisteminin, TKY ile ciddi anlamda karıştırıldığı bir gerçektir.TKY, ISO değildir. ISO, TKY’nin minimum gereklerindendir ve sadece ISO ile TKY olmaz.
- TKY, yalnızca iş dünyasında veya sanayi şirketlerinde kullanılmaz. TKY’ nin üretim sektöründe başladığı ve yayıldığı bir gerçektir; ancak kısa süre içinde hizmet sektöründe de başarılı uygulamalar gerçekleşmiştir ve süregelmektedir. TKY, bir yönetimin söz konusu olduğu her yerde kullanılabilir.
- TKY, bir çeşit sistem dökümantasyonu değildir. TKY’ varlığı ve gelişimi için bu elbette gereklidir; ancak tamamını oluşturmaz.
- TKY, reengineering’ de (değişim mühendisliği) olduğu gibi radikal değişiklikleri önermez. KAIZEN (daha iyisi için gelişme) adı verilen aşamalı gelişimi temel alır.
- TKY’ nin amaçlardan biri hatasız ürün üretmektir; ancak temel felsefe süreçleri sürekli iyileştirmedir.
- TKY, organizasyonel ve operasyonel yapıda yukarıdan aşağıya değil, aşağıdan yukarıya işleyen bir süreçtir. Ciddi bir yetki ve sorumluluk devrini gerektirebilir.
- TKY, asla bir kişinin veya departmanın işi değil, tüm çalışanların sorumluluğudur
KAYNAKLAR
-Arkun, G., 1998 Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarında Karşılaşılan Güçlükler, Yüksek Eğitim Öğretimde TKY Prensiplerinin Uygulanması Sempozyumu, Ankara, Haberal Eğitim Merkezi
-Çoruh, M., 1995 Kıyaslama, 4.Ulusal Kalite Kongresi: TKY ve Eğitimde Kalite, İstanbul, TÜSİAD ve KalDer Yayınları
-Efil, İ., 1996, Toplam Kalite Yönetimi ve Toplam Kaliteye Ulaşmada Önemli Bir Araç ISO 9000 Kalite Güvence Sistemi, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, Yayın No:110, Bursa,
-Ersen, H., 1997 Toplam Kalite ve İnsan Kaynakları Yönetimi İlişkisi, SimMatbaacılık, İstanbul
-Erşen, A.K., 1999 Eğitimde Toplam Kalite, Yeni Türkiye (Kalite özel sayısı No:26)
-Gedikoğlu, T., 2003, Toplam Kalite Yönetimi Eğitim Alanında da Hayata Geçirilmeli, Erişim Adresi: <http://www.zamangazetesi.htm>, Erişim Tarihi: 10.06.2003.
-Hardjono,T.W, Sten H., 1997 Mükemmele Ulaşmanın Yolları(Çev:Entra Dil Hizmetleri ve Danışmanlık Ltd. Şti.), Rem Ofset Matbaacılık, İstanbul,
-Kavrakoğlu, İ., 1994, Toplam Kalite Yönetimi ve Kişisel Bir Yorum, Görüş Dergisi, Kasım 1994.
-Kovancı, A., 2001 Toplam Kalite Yönetimi Fakat Nasıl?, Sistem Yayıncılık, İstanbul
-Michael, R.K., Victor E. Sower ve Jaideep Motwani, 1997, ACompherensive Model for Implementing Total Quality Management in Higher Education, Benchmarking for Quality Management & Technology, Vol:4, No:2,.
-Özgener, Ş. ve İsa Güneş, Küçük Ölçekli ve Teknoloji Yoğun İşletmelerde Toplam Kalite Yönetimi, http://bahadirakin.tripod.com/teknolojiyogun.htm.
-Price, M.J. ve E. Eva Chen, 1993, Total Quality Management in Small High-Technology Company, California Management Review, Vol:35, No:3, Spring,
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder