HRM Araştırmalarıyla Mobbing

   "Astlarına terör uygulayan yönetici hak ettiği yerde değil demektir."   - Human Resources Management tarafından-

10 Ocak-7 Haziran arasında yenibiriş.com üzerinden 100 kişiye yapılan mobbing (iş yerinde duygusal taciz) anketine göre katılanların yüzde 81’i bu zorbaca davranışlara maruz kalmış. Psikolojik terörü daha çok üstler astlarına uyguluyor (yüzde 70).
Astlarına terör uygulayan yönetici hak ettiği yerde değil demektir.

HRM’in danışmanlarından Sinem Genç “Bu tür davranan yöneticiler ne yazık ki gerek yetkinlik gerekse mesleki deneyim açısından aslında hiç de hak ettikleri yerde değiller” diyor. Şirket literatürüne “mobbing”adıyla geçen,iş yaşamındaki psikolojik terör veya zorbalık, unvan, deneyim, cinsiyet, yaş farkı olmadan her koşulda insanın karşısına çıkan bir davranış biçimi.Bu konuda Türkiye’de çok az araştırma yapılmış durumda. Human Resources Management, Türkiye’deki mobbing vakalarını araştırmak amacıyla bir anket düzenledi.Yenibiriş.com üzerinden yapılan ankete 100 kişi katıldı. Katılanların yüzde 56’sını erkekler, yüzde 44’ünü kadınlar oluşturdu.

  Katılımcıların yüzde 81’i iş hayatında mobbing ile karşılaştıklarını söylediler.Mobbing’le birkaç kez karşılaşanların oranı yüzde 79, sadece birkaç kez karşılaşanların oranı yüzde 18, hiç karşılaşmayanların oranı ise yüzde 2.
   Katılımcıların yüzde 70’i bu davranışı yöneticisi konumunda olan kişi yada kişilerin gösterdiğini belirtti.Yüzde 25’i aynı seviyedeki çalışma arkadaşlarından yüzde 3’ü astından ve yüzde 1’i de diğerlerinden mobbing’e uğramış gözüküyor.

ÇOĞUNLUK İSTİFA EDİYOR

  Peki bu vakalar nasıl sonuçlanıyor?Anket sonuçları gösteriyorki;Yüzde 27 çalışan istifa etmiş, yüzde 25 bilmezden gelip işe devam etmiş.Yüzde 18 işten çıkarılmış, yüzde 17 ise bu durumu üst yönetim ya da İK yetkilisine iletmiş, yani kurumsal bir yaklaşıma başvurmuş. Geri kalan küçük bir oran ise, farklı sonuçlara ulaşmış; örneğin üst yönetim ile konuşup değişiklik olmayınca istifa edenler, durumu ilk amirinle paylaşanlar, ya da benzer bir tavırla karşılık verenler var. Human Resources Management’in danışmanı Sinem Genç şöyle diyor:
   “Duygusal taciz zamanla çok acı veren bir süreç. Bazen farkında olmadan sarmala giren bu sürecin hem birey hem de kurum için maddi ve manevi kayıpları var.Üzülerek söylüyorum ki; astlarına mobbing uygulayan yöneticilerin çoğu gerek yetkinlik gerekse mesleki deneyim açısından aslında hiç de hak ettikleri yerde değiller.Bu yüzdendir ki etrafımızda bir çok mutsuz, hayatından bezmiş çalışan var. Karşılaştığımız mobbing vakalarını profesyonel olgunluğa erişmiş yöneticilerle daha kolay azaltabiliriz.”

İşyerinde zorbalık nasıl uygulanıyor ?

   Araştırma sonuçlarına göre en çok yaşanan mobbing çeşitleri şöyle:

• Yüzde 16 olmayan hatalar çıkarma
• Yüzde 9 ters bakış
• Yüzde 6 toplantıda aşağılama
• Yüzde 14 tecrit etme
• Yüzde 6 duygu ve ruh halinde iniş ve çıkışlar
• Yüzde 13 kendisinin bile uymadığı saçma katı kurallar koyma
• Yüzde 9 başarılı işleri açıkça yok sayma
• Yüzde 5 sertçe eleştirme

Katılımcılarının kendi deneyimlerini aktarma bölümde ise işten ayırma tehdidi ve iftira atma gibi olaylar da gözlemleniyor.
 Dünyada mobbing vakaları

İngiltere’de 1996’da Institute of Personnel and Development(IPD) tarafından yapılan araştırmaya göre, her 8 çalışandan biri (3 milyon kişi yüzde 12)son beş yılda işyerinde duygusal zorbalığa maruz kalmış.

ABD ‘de Gary Namie başkanlığında yapılan araştırmaya göre, her 6 çalışandan biri (yüzde 16) 18 ay boyunca mobbinge maruz kalmış.

Almanya’da ki bir araştırma ise, zorbaca davranışın genellikle üst yönetici (yüzde 38.2) ya da bu üstün diğer çalışanlarla birlikte (yüzde 12.8) uygulandığını ortaya koyuyor.

Yenibiriş.com’a gelen bir vaka örneği

-Sen ne anlarsın bir şey bilmiyorsun ki! -

Eczacılık sektöründe güzel bir işim vardı. Benimle aynı pozisyonda ama daha tecrübeli bir çalışma arkadaşım, bana yapmadığını bırakmadı. Sürekli “sen daha yenisin”, “sen müşteriye ne diyeceksin? Bir şey bilmiyorsun ki” gibi laflar ediyordu.Hep sineye çektim. Ama performansım düşmeye başladı. Sabah işe giderken onun yapacaklarını düşünüp strese giriyordum. Bir gün genel müdüre çıkıp her şeyi anlattım.O da diğer kişiyi çağırdı ve müdürün önünde tartıştık. Ve çok sevdiğim işten ayrılmak zorunda kaldım.